Zacznę od tego co to jest SOK- to produkt zawierający w 100% wsad owocowy lub warzywny. Sok może być wyciśnięty bezpośrednio z owoców czy warzyw lub otrzymany z zagęszczonego soku (poprzez odtworzenie proporcji wody i aromatu usuniętego w trakcie procesu zagęszczania) . Napój natomiast to każdy produkt, który oprócz soku z owoców zawiera wodę, składniki słodzące, środki smakowe i czasem wzmacniające. Ostatnim produktem z tej grupy to nektar. Zawiera wsad owocowy i tak w zależności od owocu, ten wsad jest różny. Dla jabłek i pomarańczy wsad to min 50%, 40% dla malin, jeżyn czy truskawek, 30% dla śliwki, żurawiny, wiśni, 25% dla bananów, papai, granatów czy mango. Reszta to woda , cukier i kwasek cytrynowy .

My skupimy się na soku, bo chyba nie muszę mówić , że nektar i napoje w diecie dziecka to raczej nie jest dobry kierunek.

Głównym składnikiem soku to woda, węglowodany ( sacharoza, fruktoza, glukoza i sorbitol) to kolejne najbardziej powszechne składniki odżywcze w nim zawarte. Dla porównania zawartość węglowodanów w soku to ok od 0,44 kcal/ml do 0,64 kcal/ml, gdy ludzkie mleko i preparaty dla niemowląt to ok 0,28 kcal/ml.

Przeciętnie dzieci w wielu 1-4 lat zużywają ok 1000kcal/dzień ( w zależności od wieku ) i powinny spożywać filiżankę owoców. Dzieci, w wieku ok 10-18 lat zużywają ok 2000kcal( w zależności od wieku) i powinny spożywać ok 2 filiżanek owoców dziennie. Powinniśmy zachęcać dzieci do spożywania całych owoców, a połowa porcji owoców może być podana w formie soku. Sok owocowy nie ma takiej samej wartości jak cały owoc. Wadą soku jest to , że nie zawiera błonnika, który występuje w całym owocu. Dodatkowo dużo łatwiej i szybciej "przyswaja" się szklankę soku niż zjada owoc.

American Academy od Pediatrics (AAP) zaleca, że mleko ludzkie ( lub mieszanka) jest jedynym odżywczym składnikiem, które jest niezbędne dla rozwoju niemowlęcia do 6 miesiąca życia.Nie są potrzebne dziecku żadne dodatkowe składniki odżywcze. Wprowadzeniem soku do diety niemowlaka ryzykujemy zastąpienie mleka sokiem w diecie(sok jest dość kaloryczny i apetyt dziecka może ulec zmniejszeniu), co może spowodować, że w diecie zabraknie białka, tłuszczów, witamin i minerałów, takich jak żelazo, wapń czy cynk. To wystarczający powód wg AAP , aby całkowicie unikać stosowania soku w diecie niemowląt aż do ukończenie 1 roku życia! Jeśli sok jest wskazany ze względów medycznych u dziecka, należy podawać go w filiżance czy kubeczku, a nie butelce, ponieważ w praktyce często dzieci chodzą z butelką i popijają sok, co sprzyja rozwojowi próchnicy.

Po 1 roku życia soki owocowe powinny być stosowane jako część posiłku lub jako przekąskę.

WNIOSKI AAP

• soki nie powinny być wprowadzane do diety niemowląt przed ukończeniem 1 roku życia, chyba że istnieje wskazanie kliniczne.

• Małe dzieci nie powinny spożywać soku z butelki

• powinniśmy zachęcać dzieci do spożywania cały owoców

• dla pokrycia zapotrzebowania dzieci na płyny wystarczające jest mleko matki ( mieszanka) i woda

• należy unikać spożywania soków niepasteryzowanych u najmłodszych ze względu na ryzyko zarażenia salmonellą, escherischia coli i cryptosporidium

• należy unikać spożycia soku grejpfrutowego, pomarańczowego a nawet jabłek u dzieci , które biorą leki ( szczególnie antybiotyki) oraz żurawinowego, z granatu , z czarnych jagód u dzieci przyjmujących ibuprofen- wpływają one na metabolizm leku ( CYP3A4, CYP2C9)

Źródło

Fruit Juice in Infants, Children, and Adolescents: Current Recommendations

Melvin B. Heyman, Steven A. Abrams, SECTION ON GASTROENTEROLOGY, HEPATOLOGY, AND NUTRITION, COMMITTEE ON NUTRITION