Dietetyka Pediatryczna logo Dietetyka Pediatryczna

Zdrowie kształtuje się w dzieciństwie

Układ pokarmowy- czyli jak wygląda trawienie- krok po kroku

Układ pokarmowy- czyli jak wygląda trawienie- krok po kroku

Pamiętam, że podczas studiów największe wrażenie na mnie zrobiły zajęcia z fizjologii z układu pokarmowego. To one ,na samym początku mojej dietetycznej drogi upewniły mnie, że jestem we właściwym miejscu.

Każdy z nas wie, że jedzenie to tłuszcze, węglowodany, białka, witaminy, minerały, to schabowy, jabłko czy placek od babci…ale kiedy spożywamy pokarmy, rzadko zdajemy sobie sprawę, że to co jemy ,aby mogło odżywić nasz organizm musi przejść niezwykle fascynującą drogę- co lepsze- to się dzieje w każdej sekundzie naszego życia.

Niektórzy mówią - „Weszło i Wyszło” – ot tak. Ale na nasze szczęście i nieszczęście tak nie jest.

Na szczęście- bo kiedy dobrze jemy mamy szanse dostarczyć naszemu organizmowi niezbędnego paliwa, aby przejechał przez życie bez żadnej usterki.

Na nieszczęście- bo jeśli jednak nasza dieta pozostawia wiele do życzenia, to niestety- konsekwencje tego na 100% nas wcześniej czy później dosięgną.

Dziś wieczorem proponuje Wam krótką lekcję z fizjologii układu pokarmowego, specjalnie dla Was w wersji lżejszej. Każdemu polecam przeczytać, dzięki temu uświadomicie sobie jak cudownie funkcjonuje nasz organizm.

 

Zanim pojawia się w Twojej myśli stwierdzenie „jestem głodny”,  wcześniej w podwzgórzu ośrodek głodu o tym już wie. Wysyła więc sygnał, aby Cię pobudzić do poszukiwania pożywienia. Ruszasz więc na łowy. Kiedy już zjesz swoją ofiarę- ośrodek antagonistyczny ( czyli przeciwstawny) do ośrodka głodu-OŚRODEJ SYTOŚCI również da Ci znać, że już może trzeba by było odłożyć widelec. Do najważniejszych mechanizmów zwiadowczych, dzięki którym organizm wie, że to dobry moment na przekąskę to  stężenie glukozy, uwalnianie leptyny przez tkankę tłuszczową , stopień rozciągnięcia ściany żołądka (im pełniejszy, tym bardziej ściana żołądka jest rozciągnięta) i wydzielane hormony ( już nie będę tu wchodzić w szczegóły). Jak więc widzisz, Twój organizm poprzez oddziaływanie na różne ośrodki zmusza Cię do tego, abyś w końcu się ruszył i dostarczył mu paliwa .To wcale nie Ty .

Jama ustna jak się domyślasz, jest pierwszym odcinkiem przewodu pokarmowego, w którym to co wciśniemy zostaje rozdrobnione i zmieszane z śliną, która już wstępnie rozkłada pokarmy dzięki enzymom- α-amylazie i lipazie ślinowej. Rozkładają one cukry i tłuszcze z tych bardziej złożonych na proste, powiedzmy z łańcuszka na pojedyncze koraliki. Dlatego tak ważne jest, aby dokładnie gryźć i żuć pokarmy w ustach- dzięki temu do żołądka trafiają już wstępnie rozłożone produkty.

Kiedy już w ustach wszystko wymieszasz, a Twoja ślina wykona pierwszy z rozkładów enzymatycznych, uformowany kęs trafia przełykiem do żołądka, gdzie pokarm zostaje poddany działaniu soku żołądkowego, który jak wiemy zawiera kwas solny i kolejne enzymy trawienne .

Kwas solny wydzielany jest przez komórki okładzinowe żołądka, ma on silne działanie bakteriobójcze, dzięki czemu większość bakterii ginie w jego odmętach. Dodatkowo obecność kwasu solnego pobudza do działania pepsynę - enzym rozkładający białka, można więc powiedzieć, że jest on niezbędny do tego, aby w naszym żołądku białka mogły się rozkładać do polipeptydów, oligopeptydów i polipeptydów ( mniejsze cząsteczki białka).

Wydzielanie kwasu solnego pobudzane jest przez histaminę, gastrynę i acetylocholinę.

Ważną informacją wydaje się być to, że stres ma duży wpływ na skurcze błony mięśniowej i perystaltykę żołądka .

Kiedy żołądek zakończy już swoją pracę, przekazuje następnie płynną już treść pokarmową do dwunastnicy, gdzie zachodzą dalsze etapy trawienia spożytego pokarmu. Sok trzustkowy w przeciwieństwie do soku żołądkowego, ma odczyn zasadowy, dzięki czemu wraz z żółcią ( która emulgują tłuszcze- rozbijają duże krople tłuszczu na malutkie kropelki) i sokiem jelitowym neutralizuje kwas solny. Jest to bardzo ważne zadanie, ponieważ kwaśna treść pokarmowa mogłaby w jelitach narobić strasznego bałaganu!

Enzymy soku trzustkowego  wydzielane są pod wpływem hormonów- główne zadanie odgrywa tu cholecystokinina, stymulująca trzustkę do wydzielania soku bogatego w enzymy. Enzymy te w dalszym ciągu rozkładają to , co ich poprzednicy zaczęli robić, aby pokarm doprowadzić do takiej postaci, aby mógł zostać wchłonięty w dalszych odcinkach przewodu pokarmowego.

( * dla ciekawskich -  węglowodany są trawione przez α-amylazę trzustkową, tłuszcze przez lipazę trzustkową, fosfolipazę i esterazę cholesterolową, a białka  przez trypsynę, chymotrypsynę, elastazę i karboksypeptydazę).

Ostatni etap trawienia zachodzi w jelicie cienkim. Nasze kochane węglowodany mają tam całą masę enzymów, które są przydzielone do różnych zadań. I tak np. enzym  maltaza będzie rozkładała maltozę(do II i III cząsteczek glukozy), laktaza- laktozę( do glukozy i galaktozy), sacharaza- sacharozę ( do glukozy i fruktozy) jest jeszcze parę innych, ale myślę, że te trzy są Wam najlepiej znane. Rozłożone węglowodany wchłaniają się w części już w dwunastnicy , a następnie  w jelicie czczym. Podobnie sprawa ma się w przypadku białek i tłuszczy. Enzymy obecne w soku jelitowym rozkładają je do najprostszych form, które potem wchłaniają się na zasadzie dyfuzji lub transportu ( w zależności od składników pokarmowych) i przenikają w końcowej drodze do naszego krwiobiegu i tam są rozprowadzane do każdego centymetra naszego ciała. Początkowy odcinek jelita cienkiego wchłania cząsteczki o większym rozmiarze, natomiast jego dalsze odcinki wchłaniają coraz to drobniejsze cząsteczki. Związki, które się dobrze rozpuszczają w tłuszczach mogą być wchłaniane z każdego odcinka przewodu pokarmowego.

Układ pokarmowy ostatnio jest uznawany za najbardziej fascynujący organ, doczekał się nawet stwierdzenia, że to nasz drugi mózg.

Ale dlaczego?

Układ pokarmowy połączony jest z mózgiem nerwem błędnym oraz zwojami układu współczulnego biegnącymi wzdłuż kręgosłupa, tworzącymi sploty dające połączenia do   narządów wewnętrznych. To bezpośrednie połączenie jest wykorzystywane  bez naszej świadomości.

Między mózgiem a jelitami biegnie stały strumień informacji. Wszyscy z autopsji znamy sytuację, w której mózg jest czynnikiem sprawczym nadmiernych ruchów perystaltycznych jelit ( zaliczenie, egzamin bądź stan zakochania), jednak ilość informacji, które z jelit wędrują do mózgu jest dużo większa. Szacuje się , że z jelit do mózgu dobiega 90% informacji, z mózgu do jelit jedynie 10%. Przejedzenie, niestrawność czy ból brzucha- to sposób, aby poinformować  mózg  o potencjalnie niebezpiecznych sytuacjach.  Kiedyś na przykład twierdzono, że wrzody są konsekwencją stresującego trybu życia, a kiedy odkryto bakterię Helicobacter Pylori (odpowiedzialną za powstawanie wrzodów), uznano, że to piekący ból stał się czynnikiem stresu dla mózgu.

 

Mam nadzieję, że choć trochę udało mi się Ciebie zainteresować naszym układem pokarmowym. Dla mnie to ogromne źródło fascynacji. Niesamowite jest to, ile w każdej sekundzie zachodzi w naszym organizmie przemian. Dlatego tak ważne jest, aby odpowiednio zadbać o to, aby „paliwo” dostarczane do naszego organizmu, było jak na najwyższym poziomie.  

O nas


Witamy Was. Tu Ania i Kasia, i to my tworzymy tę stronę. Pasjonuje nas medycyna żywieniowa, głównie żywienie dziecka w zdrowiu i chorobie. Kochamy dzieci i chcemy dla nich jak najlepiej i jak najzdrowiej. Stąd też dzielimy się z wami wiedzą zdobytą podczas studiów z zakresu dietetyki pediatrycznej. Interesuje nas tylko najnowsza i sprawdzona wiedza oparta na faktach. Staramy się być na bieżąco z postępem nauk medycznych, a nasze artykuły piszemy zgodnie z tzw. 'evidence-based medicine'. Skupiamy się na przekazywaniu rzetelnej wiedzy, zdrowych, rozsądnych dietach, zapobiegających alergiom, chorobom autoimmunizacyjnym, onkologicznym, czy tak powszechnym chorobom metabolicznym. Pomagamy rodzicom zrozumieć, jak poprzez prawidłowe odżywianie można zapewnić dzieciom zdrowe dorastanie, zwiększyć odporność, wpłynąć na prawidłowy rozwój intelektualny i fizyczny. Dziecko zasługuje na szczęśliwą przyszłość, którą przede wszystkim daje zdrowie, a MY chcemy wam w tym pomóc. Zostańcie z nam na dłużej. Zapraszamy również do naszej poradni online.

Współpraca ze specjalistami z dziedziny medycyny, dietetyki i zdrowego odżywiania

ROZUMIEM Nasza strona używa pliki cookies aby umożliwić wysoki standard obsługi.
Jeżeli nadal chcesz korzystać z serwisu, musisz wyrazić na to zgodę. Możesz również zmienić ustawienia dotyczące cookies.